Co to adwent? Poznaj jego znaczenie i czas trwania
Adwent: początek roku liturgicznego i oczekiwanie
Adwent, pochodzące od łacińskiego słowa „adventus”, które oznacza „przyjście” lub „zbliżanie się”, to wyjątkowy okres w kalendarzu liturgicznym Kościoła. Jest to czas poprzedzający uroczystość Narodzenia Pańskiego, a zarazem rozpoczynający nowy rok liturgiczny w Kościele Zachodnim. Głównym przesłaniem adwentu jest oczekiwanie na przyjście Jezusa Chrystusa, zarówno to historyczne, związane z Narodzeniem w Betlejem, jak i to eschatologiczne – na Jego powtórne przyjście na końcu czasów. To okres głębokiej refleksji, duchowego przygotowania i wyciszenia, który ma na celu przygotowanie serc wiernych na przyjęcie Zbawiciela. W Kościele katolickim adwent obejmuje cztery niedziele poprzedzające Boże Narodzenie, a jego początek przypada na okres między 27 listopada a 3 grudnia, w zależności od tego, na który dzień tygodnia wypadnie uroczystość Narodzenia Pańskiego. Jest to czas, w którym wierni skupiają się na modlitwie, czytaniu Pisma Świętego i dobrych uczynkach, przygotowując się na radosne świętowanie narodzin Chrystusa.
Historia i pochodzenie adwentu
Początki adwentu jako okresu liturgicznego sięgają IV wieku. Początkowo jego charakter był bardziej pokutny i miał przygotowywać wiernych do chrztu, który często odbywał się w uroczystość Objawienia Pańskiego (6 stycznia). Z czasem, wraz z rozwojem liturgii, adwent zaczął koncentrować się na przygotowaniu do Bożego Narodzenia. Zmieniało się także jego znaczenie – z okresu pokuty i przygotowania do chrztu ewoluował w czas radosnego oczekiwania na narodziny Jezusa. W wiekach średnich adwent nabrał jeszcze bardziej uroczystego charakteru, a jego liturgia zaczęła podkreślać podwójne przyjście Chrystusa: to historyczne i to przyszłe. Z biegiem wieków utrwaliły się jego symbole i zwyczaje, które do dziś są integralną częścią tego wyjątkowego okresu. Historia adwentu pokazuje, jak ewoluowały praktyki religijne i jak pogłębiało się rozumienie jego teologicznego znaczenia w Kościele.
Symbole i zwyczaje adwentowe
Wieniec adwentowy: znaczenie i symbolika świec
Wieniec adwentowy to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli tego okresu. Zazwyczaj wykonany z gałązek iglastych, symbolizuje życie, nadzieję i nieśmiertelność, a jego okrągły kształt nawiązuje do wieczności i nieskończonej miłości Bożej. Na wieńcu umieszcza się zazwyczaj cztery świece, które zapala się kolejno w każdą niedzielę adwentu. Pierwsza świeca symbolizuje nadzieję, druga pokój, trzecia radość, a czwarta miłość. W niektórych tradycjach świece mają inne nazwy, ale ich ogólna symbolika pozostaje niezmienna – reprezentują one światło Chrystusa, które przychodzi na świat, rozpraszając ciemności. Zapalanie kolejnych świec w kolejne niedziele jest fizycznym odzwierciedleniem postępującego oczekiwania i zbliżania się do narodzin Zbawiciela. Jest to piękny i wymowny zwyczaj, który pomaga rodzinom w duchowym przygotowaniu do Bożego Narodzenia.
Kalendarz adwentowy – odliczanie do Bożego Narodzenia
Kalendarz adwentowy to wspaniały sposób na odliczanie dni do Wigilii Bożego Narodzenia, który sprawia ogromną radość, zwłaszcza najmłodszym. Tradycyjnie jest to kartonowa tablica z dwudziestoma czterema okienkami, po jednym na każdy dzień grudnia aż do 24. Każdego dnia adwentu otwiera się jedno okienko, a w środku zazwyczaj znajduje się mały upominek, czekoladka, obrazek religijny lub fragment Ewangelii. Kalendarz adwentowy pomaga w uporządkowaniu czasu oczekiwania, czyniąc go bardziej namacalnym i radosnym. Stanowi on fizyczne przypomnienie o zbliżających się świętach i zachęca do codziennego celebracji tego wyjątkowego okresu. Jego popularność sprawia, że jest to coraz częściej spotykany element domowych przygotowań do Bożego Narodzenia, wprowadzający atmosferę radości i wyczekiwania.
Lampion adwentowy i msze roratnie
Lampion adwentowy, często noszony przez dzieci podczas mszy roratnich, jest symbolem przypowieści o roztropnych pannach, które z zapalonymi lampami oczekiwały na przyjście Oblubieńca. Lampion symbolizuje czujność i gotowość na spotkanie z Chrystusem. Msze roratnie, odprawiane o świcie ku czci Maryi Panny, są szczególną tradycją adwentu. Ich nazwa pochodzi od łacińskiego antyfonu „Rorate caeli desuper” (Spuśćcie rosę, niebiosa), który jest śpiewany na początku. Te poranne msze, często przy świecach i z udziałem dzieci niosących lampiony, tworzą niezwykłą, uroczystą atmosferę. Są one wyrazem szczególnego kultu Maryi jako tej, która pierwsza oczekiwała na przyjście Jezusa i przygotowała Mu drogę. Uczestnictwo w roratach to piękny sposób na pogłębienie duchowego przeżywania adwentu.
Teologia i liturgia adwentu
Fioletowy symbol pokuty i przygotowania
Dominującym kolorem liturgicznym w okresie adwentu jest fiolet. Jest to kolor symbolizujący pokutę, nawrócenie i przygotowanie duchowe. Fioletowe szaty liturgiczne kapłanów oraz fioletowe szaty ołtarzowe przypominają wiernym o potrzebie refleksji nad własnym życiem, o skruchę za popełnione błędy i o pragnienie wewnętrznej przemiany. Jest to czas, w którym Kościół zachęca do wyrzeczeń, modlitwy i większej wrażliwości na potrzeby bliźnich. Choć adwent nie jest okresem pokuty w takim wymiarze jak Wielki Post, fioletowy kolor jednoznacznie wskazuje na charakter tego czasu jako drogi przygotowania do zbliżającej się uroczystości Narodzenia Pańskiego. W niektórych Kościołach anglikańskich i starokatolickich można spotkać również kolor niebieski, który symbolizuje nadzieję i wierność.
Czwarta niedziela adwentu – radość i nadzieja
Czwarta niedziela adwentu, a także trzecia niedziela adwentu znana jako Niedziela Gaudete (łac. „radujcie się”), przynoszą szczególny akcent radości i nadziei w tym okresie oczekiwania. W Niedzielę Gaudete dopuszczalne jest użycie koloru różowego przez kapłana, co stanowi zapowiedź zbliżającej się radości z narodzin Chrystusa. To moment, w którym napięcie oczekiwania osiąga swój kulminacyjny punkt, a nadzieja na wypełnienie obietnic staje się jeszcze silniejsza. Liturgia tego dnia podkreśla radość z bliskości Zbawiciela i zachęca do ufności w Boże miłosierdzie. W ostatnią niedzielę adwentu, tuż przed Wigilią, skupiamy się na bezpośrednim przygotowaniu do celebracji narodzin Jezusa, a cała uwaga kierowana jest ku Betlejem, gdzie miało miejsce to doniosłe wydarzenie.
Adwent w różnych kościołach i współczesne tradycje
Postanowienia adwentowe – czas refleksji i duchowego wzrostu
Adwent jest doskonałym czasem na postanowienia adwentowe, które mają na celu pogłębienie duchowego życia i przygotowanie do Bożego Narodzenia. Są to zazwyczaj zobowiązania do większej modlitwy, czytania Pisma Świętego, uczynków miłosierdzia, wyrzeczenia się czegoś (np. słodyczy, alkoholu) lub podjęcia jakiejś konkretnej formy duchowej praktyki. Postanowienia adwentowe to nie tylko ograniczenia, ale przede wszystkim świadomy wybór drogi rozwoju duchowego, mającej na celu zbliżenie się do Boga i lepsze przygotowanie na przyjęcie Jego Syna. W Kościele Ewangelicko-Augsburskim adwent również rozpoczyna rok kościelny i trwa w tym samym okresie co w Kościele katolickim, podkreślając znaczenie oczekiwania i przygotowania na przyjście Chrystusa. Współczesne tradycje adwentowe obejmują również różnorodne formy pomocy potrzebującym, wolontariat czy akcje charytatywne, które są wyrazem miłości bliźniego, będącej fundamentem chrześcijaństwa.
Dodaj komentarz